آسفالت سرد (بررسی، کاربرد و قیمت آسفالت سرد)
آسفالت سرد نوعی پوشش سطح راه‌ها و معابر است که برخلاف نوع گرم، بدون اعمال حرارت تهیه و اجرا می‌شود. امروزه به دلیل مزایایی همچون سرعت بالای اجرا و هزینه پایین‌تر، اغلب معابر، خیابان‌ها و جاده‌ها از این نوع آسفالت استفاده می‌کنند.
آسفالت نوع سرد در صورت رعایت اصول و فرآیندهای صحیح اجرا، دوام و ماندگاری بالایی داشته و برای تردد انواع وسایل نقلیه مناسب است. آسفالت به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد در حوزه‌های مختلف راهسازی و جاده‌سازی، از ترکیب سنگدانهها و قیر به دست می‌آید و به دو دسته سرد و گرم تقسیم می‌شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر مزایا و معایب انواع آسفالت، نحوه تهیه، عوامل موثر بر قیمت و تفاوت‌های آسفالت سرد و گرم خواهیم پرداخت.
آسفالت سرد چیست؟
آسفالت سرد یکی از انواع رایج پوشش سطح جاده‌ها و معابر است و همانند سایر انواع، از ترکیب سنگدانه‌های معدنی و قیر به عنوان یک فراورده نفتی به دست می‌آید. تفاوت اصلی آسفالت نوع سرد با آسفالت گرم در فرایند تولید است. در آسفالت سرد همه مراحل آماده‌سازی، مخلوط کردن مواد و پخش روی سطح، در دمای محیط انجام می‌شود. پس از آماده‌سازی مخلوط آسفالت، آن را در همان دمای هوا روی سطح مورد نظر پخش کرده و با ابزارهایی نظیر غلتک و شمشه، آن را فشرده و صاف می‌نمایند.
آسفالت سرد فرایند خاص خود را برای تولید دارد. در ابتدا سنگدانهها قبل از مخلوط شدن با قیرآبه، با آب مرطوب می‌شوند. همچنین تمام مراحل اجرای این نوع آسفالت از جمله پخش روی سطح و خشک شدن آن در دمای هوای محیط انجام می‌گیرد.
به منظور اتصال و اختلاط کامل سنگدانهها و قیرآبه، مخلوط تا دمای حدود 100 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شود؛ بنابراین در تولید آسفالت سرد نیز مقدار اندکی حرارت به کار گرفته می‌شود اما این میزان به اندازه آسفالت گرم نیست.
قیمت آسفالت سرد کیسه ای
آسفالت سرد به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی، همواره مورد توجه خریداران بوده و قیمت آن از عوامل تاثیرگذار بر تصمیم‌گیری آنان محسوب می‌شود. این محصول به دو صورت فله و بسته‌بندی شده در کیسه عرضه می‌گردد.
قیمت آسفالت سرد تابعی از نوسانات نرخ ارز، قیمت جهانی نفت و میزان تقاضا در بازار است و طی سال‌های اخیر نوسانات فراوانی داشته است. اگرچه تولیدکنندگان سعی در کنترل هزینه‌ها و حفظ قیمت‌ها در سطح رقابتی دارند اما با این حال همچنان نوسانات قیمتی این محصول در بازار وجود دارد.
تفاوت آسفالت سرد و گرم
آسفالت سرد دارای تفاوت‌هایی با آسفالت گرم در فرآیند تولید، نگهداری و مقاومت در برابر شرایط محیطی است:
- آسفالت گرم برای تولید نیاز به حرارت بالا دارد.
- آسفالت نوع سرد می‌تواند مدت زمان طولانی‌تری نگهداری و حمل شود، در حالی که آسفالت گرم باید در مدت کوتاهی مصرف شود.
- مواد اولیه آسفالت نوع سرد شامل سنگدانه و قیرآبه است، در حالی که در آسفالت گرم از قیر و سنگدانه‌های ریز استفاده می‌شود.
- آسفالت نوع سرد مقاومت پایین‌تری در برابر بارهای ترافیکی و شرایط سخت آب و هوایی دارد.
آسفالت سرد برای کاربردهای خاصی همچون ترمیم موقت در هوای سرد یا برای مناطق کم‌تردد بسیار مؤثر است. سهولت استفاده، قابلیت اجرا در شرایط آب و هوایی مختلف و انعطاف‌پذیری ذخیره‌سازی، از این محصول یک راه‌حل باارزش برای نیازهای فوری نگهداری راه‌ها می‌سازد.
بنابراین آسفالت سرد برای مصارف خاص خود بسیار مناسب و کارآمد است، هرچند که جایگزین مناسبی برای آسفالت گرم در تمامی کاربردها به شمار نمی‌رود.
طرز تهیه آسفالت سرد
آسفالت سرد از ترکیب سنگدانه و قیرآبه (قیر محلول) بدون نیاز به حرارت تهیه می‌شود. سنگدانهها می‌توانند هنگام اختلاط با قیرآبه مرطوب باشند، اما هنگام استفاده از قیرهای محلول باید کاملا خشک شده باشند. مزیت مهم این نوع آسفالت، قابلیت ذخیره‌سازی و حمل و نقل آسان آن است که امکان استفاده در پروژه‌های دوردست را فراهم می‌کند.
آسفالت نوع سرد تهیه شده با قیرهای مایع غلیظ مانند SC-3000 و MC-3000 باید در دمای بالاتر از 95 درجه سانتی‌گراد مخلوط و متراکم شود تا بهترین کیفیت حاصل گردد.
انواع آسفالت سرد
آسفالت سرد را می‌توان بر اساس نحوه تولید، به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
- آسفالت نوع سرد کارخانه‌ای: این نوع آسفالت در کارخانه و به صورت صنعتی تولید می‌شود. تمام مراحل اختلاط مصالح و تولید به طور کنترل شده در کارخانه انجام خواهد شد. این نوع آسفالت برای پروژه‌های بزرگ کاربرد دارد.
- آسفالت نوع سرد محلی: این نوع آسفالت به صورت دستی و با امکانات ساده‌تری در محل پروژه تولید می‌شود. معمولا برای پروژه‌های کوچک مثل معابر محلی قابل استفاده است.
مزیت آسفالت سرد کارخانه‌ای
آسفالت سرد کارخانه‌ای به دلیل رعایت استانداردهای لازم در فرایند تولید، از کیفیت بالایی برخوردار است. در این روش، نسبت مناسبی از قیرآبه و سنگدانه با اندازه‌های مشخص بکار گرفته می‌شود. همچنین سنگدانهها قبل از مخلوط شدن، حرارت می‌بینند تا بتوانند به خوبی با قیر و آب ترکیب شوند. در نهایت نیز آزمایش‌های لازم برای بررسی کیفیت و مقاومت آسفالت طبق استانداردها انجام می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت روش تولید آسفالت در کارخانه از اطمینان بالایی برخوردار است.
مزایای آسفالت از نوع سرد
آسفالت سرد به دلیل مزایای متعدد، به یکی از پرکاربردترین انواع آسفالت در پروژه‌های عمرانی تبدیل شده است. یکی از بزرگترین مزیت‌های این نوع آسفالت، سرعت بالای اجرای آن است. بر خلاف آسفالت گرم که نیاز به گرمایش دارد، آسفالت سرد از پیش مخلوط شده و آماده مصرف است؛ بنابراین بلافاصله پس از رساندن به محل می‌توان آن را اجرا نمود. علاوه بر سرعت بالای اجرا، هزینه پایین‌تر، قابلیت ذخیره‌سازی بلندمدت و دوام و ماندگاری مناسب از دیگر مزایای آسفالت سرد به شمار می‌روند.
آسفالت سرد علاوه بر سهولت اجرا، از تحمل دمایی بالایی نیز برخوردار است. این نوع آسفالت در شرایط آب و هوایی متفاوت از جمله سرما و گرمای شدید نیز قابل استفاده می‌باشد. البته مصرف طولانی مدت آسفالت سرد در چنین شرایط سخت آب و هوایی، می‌تواند منجر به بروز ترک خوردگی در سطح آن شود.
بنابراین با وجود تحمل دمایی نسبتا خوب آسفالت سرد، استفاده بیش از حد طولانی مدت از این محصول در شرایط آب و هوایی سخت و حاد، توصیه نمی‌شود. البته با انجام عملیات نگهداری مناسب، می‌توان از بروز خرابی‌های احتمالی جلوگیری کرد.
آسفالت سرد در مقایسه با آسفالت گرم، عمر مفید کمتری دارد اما می توان آن را برای مدت زمان نسبتا کوتاهی بدون از دست دادن کیفیت مصرف نمود. این ویژگی باعث کاهش هزینه و زمان تعمیرات می شود. علاوه بر این، این نوع آسفالت خاصیت تراکم بسیار خوبی داشته و سطحی مقاوم در برابر فشار ترافیک ایجاد می‌کند. همچنین به دلیل عدم نیاز به انرژی حرارتی، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد.
معایب آسفالت سرد
آسفالت سرد با وجود مزایایی که دارد، دارای معایبی نیز هست که باید پیش از استفاده به آنها توجه کرد. یکی از مهمترین این معایب، کوتاه بودن عمر و دوام آسفالت از نوع سرد در مقایسه با نوع گرم است. دوام آسفالت نوع سرد به صورت معمول بین 1 تا 2 سال خواهد بود اما دوام و ماندگاری آسفالت گرم در شرایط مناسب حتی می‌تواند تا 15 سال هم برسد.
پس اگر قرار است کاربرد آسفالت بیش از 2 سال باشد، بهتر است از آسفالت گرم استفاده شود. البته آسفالت نوع سرد برای مواردی مثل ترمیم موقت چاله‌ها گزینه مناسبی است.
آسفالت سرد همچنین حساسیت بالایی نسبت به تغییرات شدید دما دارد. در گرمای زیاد، آسفالت نوع سرد احتمالا نرم شده و دچار تغییر شکل، جابه‌جایی، یا ظهور ترک‌های عمیق خواهد شد که برای خیابان‌ها و جاده‌ها بسیار مضر است. همچنین در سرمای شدید، احتمال بروز شکستگی و ترک برداشتن آن وجود دارد. همه‌ی این‌ها می‌تواند کیفیت سطح راه و آسایش رانندگی و تردد را به شدت کاهش دهد. بنابراین پیش از استفاده از این محصول، باید شرایط آب و هوایی منطقه بررسی شود تا مشکلات بعدی ظهور نکند.
از دیگر معایب آسفالت نوع سرد می‌توان به امکان عدم ترکیب شدن همسان آن با چاله‌ها و ترک‌ها اشاره کرد. به این ترتیب ممکن است تعمیر معابر با آسفالت نوع سرد به زشت شدن ظاهر آنها منجر شود.
آسفالت سرد با وجود معایبی که برای آن برشمرده شد، به دلیل یک‌سری ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی که دارد در برخی موارد گزینه‌ای بهتر از آسفالت گرم محسوب می‌شود. مثلا استفاده از آسفالت گرم برای تعمیر یک خیابان پر تردد گزینه مناسبی نیست. در چنین وضعیتی آسفالت نوع سرد کاربرد سریع‌تر و بهتری خواهد داشت. در نهایت باید گفت انتخاب نوع آسفالت بستگی به نیازهای پروژه دارد.
کاربرد آسفالت از نوع سرد
کاربرد آسفالت سرد در صنعت ساختمان و عمران بسیار چشمگیر است. از جمله مهمترین کاربردهای این نوع از آسفالت می‌توان به اجرای روسازی معابر شهری از قبیل خیابان‌ها، کوچه‌ها و بزرگراه‌ها اشاره کرد. همچنین از آسفالت نوع سرد برای ترمیم آسفالت‌های فرسوده و خراب شده نیز استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به اجرای زیرسازی و روسازی اماکن ورزشی و تفریحی نظیر استادیوم‌ها و پیست‌ها اشاره نمود. در ادامه توضیحات بیشتری ارائه خواهیم کرد.
آسفالت سرد کاربرد فراوانی در عرصه راهسازی و ساخت شبکه معابر شهری دارد. امروزه بیشتر خیابان‌ها و جاده‌ها با استفاده از آسفالت نوع سرد احداث می‌شوند، زیرا این ماده علاوه بر داشتن قیمت مناسب، دارای مقاومت و طول عمر بالایی است. همچنین آسفالت نوع سرد بهترین گزینه برای ترمیم آسفالت‌های فرسوده و پر کردن چاله‌های موجود در سطح معابر است. با اجرای آسفالت سرد محلی می‌توان چاله‌ها را به سرعت پر نموده و ایمنی عبور و مرور را افزایش داد.
علاوه بر کاربرد در ساخت جاده و خیابان، آسفالت نوع سرد برای اجرای زیرسازی و روسازی اماکن ورزشی و تفریحی نیز بسیار مناسب است. پیست‌های دو و میدانی، دوچرخه‌سواری، کارتینگ و غیره اغلب با استفاده از همین ماده ساخته می‌شوند. تنها تفاوت در این اماکن، رنگ آسفالت است که بسته به کاربری آن متفاوت خواهد بود. آسفالت نوع سرد به صورت کیسه‌ای و بسته‌بندی شده به فروش می‌رسد و از آنجایی که در دمای محیط قابل اجراست، مصرف بالایی در بازار دارد.
سخن آخر
آسفالت سرد یکی از راه حل های رایج برای ترمیم سطوح آسیب دیده راه‌ها و خیابان‌ها است. این نوع آسفالت دارای مزایای زیادی از جمله سهولت اجرا، سرعت بالای خشک شدن و هزینه پایین‌تر نسبت به روش‌های دیگر است.
البته آسفالت نوع سرد محدودیت‌هایی هم دارد. از جمله اینکه مقاومت و دوام آن در برابر ترافیک سنگین و شرایط جوی سخت به اندازه آسفالت گرم نیست. همچنین باید دقت شود تا ضخامت لایه آسفالت مورد نیاز در هر نقطه رعایت گردد.
با در نظر گرفتن مزایا و محدودیت‌های این روش، می‌توان بسته به بودجه و شرایط زمانی و مکانی پروژه، تصمیم مقرون به صرفه‌ای برای اجرای پروژه‌های عمرانی و راهسازی اتخاذ کرد. شناخت این جنبه‌ها، باعث مدیریت بهینه هزینه‌ها و نگهداری مناسب راه‌ها و خیابان‌ها خواهد شد.
